HÌNH ẢNH CÁC CÂY THUỐC NAM

Tác giả: Phan DuyChuyên ngành: Y học tập cổ truyềnNhà xuất bản:Bộ Y tếNăm xuất bản:2014Trạng thái:Chờ xét duyệtQuyền truy cập: cộng đồng

(Ban hành kèm theo ra quyết định số 4664/QĐ-BYT, ngày thứ 7 tháng 11 năm năm trước của bộ trưởng liên nghành Bộ Y tế)

1. BẠC HÀ

Tên khác: Bạc hà nam, ăn hiếp nặm, chạ phiéc hom (Tày)

Tên khoa học: Mentha arvensis L.

Bạn đang xem: Hình ảnh các cây thuốc nam

Họ: Bạc hà (Lamiaceae)

Bộ phận dùng: Bộ phận xung quanh đất

Công năng, nhà trị: Sơ phong, thanh nhiệt, thấu chẩn, sơ can, giải uất, giải độc. Chữa trị cảm mạo phong nhiệt, cảm cúm, ngạt mũi, nhức đầu, nhức mắt đỏ, xúc tiến sởi mọc, ngực sườn đầy tức.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày cần sử dụng 12 - 20g, hãm vào nước sôi 200 ml, cách 3h uống một lần.

 

2. BÁCH BỘ

Tên khác: Củ tía mươi, dây đẹt ác, hơ linh (Ba Na)

Tên khoa học: Stemona tuberosa Lour.

Họ: Bách cỗ (Stemonaceae)

Bộ phận dùng: Rễ

Công năng, chủ trị: Nhuận phế, chỉ ho, ngay cạnh trùng. Chữa những chứng ho mới hoặc ho thọ ngày, viêm truất phế quản mạn tính, trị giun kim, ngứa, ghẻ lở.

Liều lượng, cách dùng: Ngày cần sử dụng 8 - 12g, dung nhan uống, thụt hậu môn điều trị giun kim, dùng

30 - 40g sắc lấy nước rửa điều trị ngứa, lở.

 

3. BẠCH ĐỒNG NỮ

Tên khác: Mò trắng, dò mâm xôi, Bấn trắng

Tên khoa học: Clerodendrum chinense (Osbeck.) Mabb var. simplex (Mold.) S. L. Chen

Họ: Cỏ roi ngựa (Verbenaceae)

Bộ phận dùng: Rễ, lá, hoa

Công năng, chủ trị: Thanh nhiệt, giải độc, quần thể phong trừ thấp, tiêu viêm. Rễ cây chữa trị gân xương đau nhức, mỏi lưng, mỏi gối, gớm nguyệt ko đều, viêm túi mật, đá quý da, xoàn mắt. Dùng ko kể ngâm cọ trĩ, lòi dom. Lá cây trị tăng tiết áp, khí hư bạch đới, Lá dùng bên cạnh trị vết thương, rửa ráy ghẻ, chốc đầu. Hoa cần sử dụng trị ngứa.

Liều lượng, giải pháp dùng: Rễ ngày sử dụng 12 - 16g, sắc đẹp uống. Sử dụng 1 kilogam cành lá, cọ sạch, hâm nóng với nước 30 phút, lọc rước nước, bé dại giọt thường xuyên lên vệt thương hoặc ngâm vết thương ngày 2 lần, các lần 1 giờ.

 

4. BẠCH HOA XÀ THIỆT THẢO

Tên khác: Cỏ lưỡi rắn hoa trắng

Tên khoa học: Hedyotis diffusa Willd.

Họ: Cà phê (Rubiaceae)

Bộ phận dùng: Toàn cây

Công năng, chủ trị: Thanh nhiệt giải độc, lợi niệu thông lâm, tiêu ung tán kết. Chữa trị phế nhiệt, hen suyễn, viêm họng, viêm Amydal, viêm đường tiết niệu, viêm ruột già (trường ung). Dùng xung quanh chữa vệt thương, rắn cắn, côn trùng đốt.

Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày dùng 15 - 60g (khô) sắc đẹp uống. Sử dụng ngoài, băm nhuyễn đắp tại chỗ.

 

5. BÁN HẠ NAM

Tên khác: Cây chóc, chóc chuột, phái nam tinh, cung cấp hạ ba thùy

Tên khoa học: Typhonium trilobatum (L.) Schott.

Họ: Ráy (Araceae).

Bộ phận dùng: Thân rễ. Khi dùng phải qua chế tao cẩn thận.

Công năng, nhà trị: Hóa đàm hãng apple thấp, giáng nghịch chỉ nôn, giáng khí chỉ ho. Trị nôn, bi ai nôn, đầy trướng bụng, ho có đờm, ho lâu ngày. Dùng xung quanh chữa ong đốt, rắn rết cắn.

Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày sử dụng 3 - 10g, dung nhan uống. Thường phối hợp với các vị dung dịch khác.

Kiêng kỵ: Phụ đàn bà có thai dùng thận trọng.

 

6. BỐ CHÍNH SÂM

Tên khác: Nhân sâm Phú yên, Thổ hào sâm

Tên khoa học: Abelmoschus moschatus Medik. Ssp. tuberosus (Span) Borss.

Họ: Bông (Malvaceae).

Bộ phận dùng: Rễ. Cọ sạch, ngâm ngập nước gạo một đêm, đồ dùng chín. Phơi khô, hoặc sấy khô.

Công năng, nhà trị: Bổ khí, ích huyết, sinh tân dịch, chỉ khát (giảm ho), trừ đờm. Chữa khung người suy nhược, yếu ăn, kém ngủ, thần khiếp suy nhược, hoa mắt chóng mặt, nhức dạ dầy, tiêu chảy, ho viêm họng, viêm phế truất quản, người háo khát, apple bón.

Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày cần sử dụng 10 - 12g, dung nhan uống.

Kiêng kỵ: Nếu thể tạng hàn đề xuất chích với gừng. Ko dùng bình thường với Lê lô.

 

7. BỒ CÔNG ANH

Tên khác: Diếp dại, diếp trời, rau nhân tình cóc, rau xanh mét, cây mũi mác

Tên khoa học: Lactuca indica L.

Họ: Cúc (Asteraceae)

Bộ phận dùng: Phần trên mặt đất

Công năng, công ty trị: Thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm tán kết. Chữa trị mụn nhọt thanh lịch lở, tắc tia sữa, viêm tuyến vú, lây truyền trùng đường tiết niệu.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng 8 - 30 g (khô), đôi mươi - 40g (cây tươi), ép mang nước uống hoặc sắc đẹp uống. Đắp xung quanh trị nhọt nhọt, sưng vú, tắc tia sữa.

 

8. CÀ tua LEO

Tên khác: Cà vạnh, Cà cườm, Cà quánh, Cà quýnh.

Tên khoa học: Solanum procumbens Lour.

Họ: Cà (Solanaceae).

Bộ phận dùng: Rễ (Thích gia căn), dây (Thích gia đằng).

Công năng, công ty trị: Tán phong trừ thấp, tiêu độc, sút đau. Trị đau nhức gân xương, ho, ho gà, xơ gan, rắn cắn.

Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày 16 - 20g, dung nhan uống.

 

9. CAM THẢO ĐẤT

Tên khác: Cam thảo nam, thổ cam thảo, dã cam thảo, r’gờm, t’rôm lạy (K’Ho)

Tên khoa học: Scoparia dulcis L.

Họ: Hoa mõm chó (Scrophulariaceae)

Bộ phận dùng: Cả cây

Công năng, chủ trị: Bổ tỳ, sinh tân, nhuận phế, thanh nhiệt, giải độc, lợi niệu. Chữa sốt, ho, viêm họng, ban chẩn, phế nhiệt gây ho, rong kinh, đái tháo đường.

Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày sử dụng 16 - 20g (dạng khô); trăng tròn - 40g (cây tươi), nhan sắc hoặc hãm uống.

 

10. CỎ MẦN TRẦU

Tên khác: Cỏ chỉ tía, thanh trọng điểm thảo, cao dag (Ba Na), hất t’rớ lạy (K’Ho)

Tên khoa học: Eleusine indica (L.) Geartn.

Họ: Lúa (Poaceae)

Bộ phận dùng: Cả cây

Công năng, chủ trị: Lương huyết, thanh nhiệt, hạ sốt, giải độc, có tác dụng mát gan, làm ra mồ hôi, lợi tiểu. Chữa cảm nắng, nóng nóng, cao huyết áp, viêm gan hoàng đảm, dị ứng mẩn ngứa, đái khó, thủy dịch đỏ.

Liều lượng, cách dùng: Ngày sử dụng 12 - 16g (khô), 80 - 120g (cây tươi), hâm nóng trong 15-20 phút, để nguội chắt lấy nước uống.

 

11. CỎ NHỌ NỒI

Tên khác: Cỏ mực, Hạn liên thảo, lệ trường, phong trường, mạy mỏ lắc nà (Tày), nhả cha chát (Thái)

Tên khoa học: Eclipta prostrata (L.) L.

Họ: Cúc (Asteraceae)

Bộ phận dùng: Phần cùng bề mặt đất

Công năng, nhà trị: Lương huyết, chỉ huyết, vấp ngã can thận, chữa các chứng tiết nhiệt, ho ra máu, nôn ra máu, đi ỉa ra máu, vệ sinh ra máu, chảy máu cam, ra máu dưới da, băng huyết, rong huyết, râu tóc sớm bạc, răng lợi sưng đau.

Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày dùng 12 - 20g (khô), dung nhan uống; 30 - 50g (tươi), giã núm lấy nước uống, buồn chán đắp vệt thương. Rất có thể dùng phối hợp với các cây thuốc khác chữa triệu chứng xuất huyết.

Lưu ý lúc sử dụng: Không dùng cho những người có tỳ vị hỏng hàn, ỉa chảy, phân sống.

 

12. CỎ SỮA LÁ NHỎ

Tên khác: Vú sữa đất, thiên căn thảo, cẩm địa

Tên khoa học: Euphorbia thymifolia L.

Họ: Thầu dầu (Euphorbiaceae)

Bộ phận dùng: Cả cây

Công năng, chủ trị: Cầm máu, bớt đau, tiêu độc, chỉ lỵ, thông sữa, lợi tiểu. Chữa trị lỵ trực khuẩn với lỵ amip độc nhất là mang lại trẻ em, trị mụn nhọt, thanh nữ băng huyết, thiếu phụ sau đẻ không nhiều sữa hoặc tắc tia sữa.

Liều lượng, cách dùng: Người lớn: ngày sử dụng 40 - 100g; trẻ con em: ngày sử dụng 10 - 20g, sắc uống, sử dụng 5 -7 ngày.

 

13. CỎ TRANH

Tên khác: Cỏ tranh răng, bạch mao căn, dia (K’Dong), tuyệt nhất địa (Gia Rai)

Tên khoa học: Imperata cylindrica (L.) Beauv.

Họ: Lúa (Poaceae)

Bộ phận dùng: Thân rễ

Công năng, chủ trị: Lương huyết, chỉ huyết, thanh nhiệt, lợi tiểu, giảm đau. Chữa phiền khát, đi tiểu khó, tiểu ít, tiểu buốt, tiểu ra máu, ho ra máu, chảy máu cam bởi vì huyết nhiệt, phù thũng bởi vì viêm mong thận cấp, hoàng đản.

Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày sử dụng 9 - 30g (khô), 30 - 60g (tươi) thái nhỏ, sắc với 600 ml nước đến khi còn 200 ml phân tách 2 - 3 lần uống trong ngày.

 

14. CỎ XƯỚC

Tên khác: Hoài ngưu tất.

Tên khoa học: Achyranthes aspera L.

Họ: Rau dền (Amaranthaceae)

Bộ phận dùng: Rễ vẫn phơi thô hoặc sấy khô.

Công năng, chủ trị: Hoạt huyết, khứ ứ, vấp ngã can thận mạnh mẽ gân xương, lợi thủy thông lâm. Chữa trị đau nhức xương khớp, nhức lưng, mỏi gối, tuỳ thuộc co quắp, kia bại, ghê nguyệt không đều, tiểu tiện không thông, tiểu buốt, tè rắt.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng 6 - 15g; 12 - 40g, sắc uống.

Kiêng kỵ: Phụ bạn nữ có thai, ỉa lỏng, di tinh.

 

15. CỐI XAY

Tên khác: Giàng xay, quýnh ma, ma phiên bản thảo, kim hoa thảo

Tên khoa học: Abutilon indicum (L.) Sweet

Họ: Bông (Malvaceae)

Bộ phận dùng: Bộ phận cùng bề mặt đất

Công năng, công ty trị: Giải biểu nhiệt, hoạt huyết, tiêu thũng. Trị cảm sốt do phong nhiệt, nhức đầu, tai ù, tai điếc, sốt quà da, túng tiểu tiện, phù thũng, lở ngứa, dị ứng.

Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày sử dụng 8 - 12g (dạng khô), trăng tròn - 40g (cây tươi), dung nhan uống.

 

16. CỐT KHÍ

Tên khác: Cốt khí củ

Tên khoa học: Reynoutria japonica Houtt.

Họ: Rau răm (Polygonaceae).

Bộ phận dùng: Rễ phơi xuất xắc sấy khô.

Công năng, nhà trị: Khu phong trừ thấp, hoạt huyết, thông kinh, chỉ khái (giảm ho), hóa đờm, chỉ thống. Chữa đau nhức gân xương, bổ sưng đau ứ huyết, bế kinh, hoàng đản, ho các đờm, nhọt nhọt lở loét.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng 9 - 15g, sắc uống, dùng quanh đó sắc mang nước nhằm bôi, rửa, hoặc chế thành cao, bôi.

 

17. CÚC HOA

Tên khác: Kim cúc, hoàng cúc, dã cúc, cam cúc

Tên khoa học: Chrysanthemum indicum L.

Họ: Cúc (Asteraceae)

Bộ phận dùng: Cụm hoa

Công năng, công ty trị: Phát tán phong nhiệt, giải độc, minh mục. Chữa những chứng chóng mặt hoa mắt, chóng mặt, nhức mắt đỏ, chảy những nước mắt, mờ mắt, áp suất máu cao, mụn nhọt, đinh độc.

Liều lượng, cách dùng: Ngày sử dụng 8 - 16g (dạng khô), sắc đẹp uống.

 

18. CÚC TẦN

Tên khác: Cây lức, từ bi, phật phà (Tày)

Tên khoa học: Pluchea indica (L.) Less.

Họ: Cúc (Asteraceae).

Bộ phận dùng: Rễ, lá, cành.

Công năng, công ty trị: Phát tán phong nhiệt, tiêu độc, lợi tiểu, tiêu đàm. Chữa trị cảm mạo phong nhiệt, sốt không ra mồ hôi, phong thấp, cơ bại, đau và nhức xương khớp.

Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày dùng 8 - 16g, nhan sắc uống.

 

19. DÀNH DÀNH

Tên khác: Chi tử

Tên khoa học: Gardenia jasminoides J. Ellis

Họ: Cà phê (Rubiaceae).

Bộ phận dùng: Quả sẽ phơi khô.

Công năng, chủ trị: Thanh nhiệt trừ phiền, lợi tiểu, lương huyết, chỉ huyết. Trị sốt cao, người hoảng sợ khó ngủ, kim cương da, đi tiểu khó, vệ sinh ra máu, chảy máu cam. ói ra máu, dùng xung quanh trị sưng đau vị sang chấn.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng 6 - 12g, nhan sắc uống.

 

20. DÂU TẰM

Tên khác: Dâu ta, tang

Tên khoa học: Morus alba L.

Họ: Dâu tằm (Moraceae)

Bộ phận dùng: Rễ, thân, lá, quả.

Công năng, công ty trị: Vỏ rễ dâu có tác dụng thanh phế nhiệt bình suyễn, tiêu thũng, sút ho, trừ đờm, hạ suyễn. Chữa trị phế nhiệt, ho suyễn, hen, ho ra máu, trẻ con ho gà, phù thũng, đầy hơi to, đi tiểu không thông; Lá dâu có công dụng tán mỏng manh nhiệt, thanh can, sáng mắt. Trị cảm mạo phong nhiệt, truất phế nhiệt, ho, viêm họng, nhức đầu, đôi mắt đỏ, chảy nước mắt, đậu lào, vạc ban, cao tiết áp, mất ngủ; Cành dâu có tính năng trừ phong thấp, lợi những khớp, thông ghê hoạt lạc, tiêu viêm. Chữa trị phong thấp nhức nhức các đầu xương, cước khí, sưng lở, thủ công co quắp.

Liều lượng, bí quyết dùng: Vỏ rễ: ngày dùng 6 - 12g (có thể cần sử dụng tới đôi mươi - 40g), dung nhan uống. Lá: ngày dùng 5 - 12g, dung nhan uống. Cành: ngày dùng: 9 - 15g (có thể sử dụng tới 40 - 60g), nhan sắc uống.

 

21. ĐỊA HOÀNG

Tên khác: Sinh địa hoàng.

Tên khoa học: Rehmannia glutinosa (Gaertn.) Libosch.ex Steud.

Họ: Hoa mõm chó (Scrophulariaceae)

Bộ phận dùng: Rễ củ phơi xuất xắc sấy khô.

Công năng, chủ trị: Bổ âm, thanh nhiệt lương huyết, sinh tân dịch. Chữa trị âm hư, sốt về chiều, khát nước, thiếu thốn máu, hiện tượng suy nhược cơ thể, tân dịch khô, phiền hãng apple mất ngủ.

Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày sử dụng 8 - 16g, dung nhan uống.

 

22. ĐỊA LIỀN

Tên khác: Sơn nại, tam nại, thiền liền, sa khương

Tên khoa học: Kaempferia galanga L.

Họ: Gừng (Zingiberaceae)

Bộ phận dùng: Thân rễ (Rhizoma Kaempferiae) thái lát, phơi sấy khô, lá.

Công năng, công ty trị: Ôn trung, tán hàn, trừ thấp, tiêu thực. Chữa trị ngực bụng lạnh đau, tiêu chảy, ăn uống khó tiêu, đau dạ dày, ói mửa, đau và nhức xương khớp.

Liều lượng, cách dùng: Ngày sử dụng 4 - 8g, sắc uống. Dùng xung quanh ngâm rượu để xoa bóp.

 

23. DIỆP HẠ CHÂU

Tên khác: Diệp hạ châu đắng, Cây chó đẻ răng cưa

Tên khoa học: Phyllanthus urinaria L.

Họ: Thầu dầu (Euphorbiaceae).

Bộ phận dùng: Phần trên mặt đất sấy hoặc phơi khô.

Công năng, chủ trị: Tiêu độc, gần kề trùng, lợi mật, thanh can, tiêu viêm tán ứ, lợi thủy. Chữa viêm gan hoàng đảm, viêm họng, tắc sữa, ghê bế, viêm domain authority thần kinh, viêm thận, sỏi máu niệu, nhọt nhọt, lở ngứa quanh đó da.

Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày sử dụng 8 - 20g, sắc đẹp uống.

 

24. ĐINH LĂNG

Tên khác: Cây gỏi cá, phái mạnh dương sâm

Tên khoa học: Polyscias fruticosa (L.) Harms

Họ: Nhân sâm (Araliaceae)

Bộ phận dùng: Rễ, thân, cành, lá.

Công năng, nhà trị: Bổ khí, tiêu thực, lợi sữa, tiêu viêm, giải độc. Rễ Đinh lăng chữa suy nhược cơ thể, bé yếu, mệt mỏi, ngủ ít, tiêu hóa kém, thanh nữ sau đẻ không nhiều sữa. Lá trị cảm sốt, mụn nhọt, giã đắp sưng tấy, sưng vú. Thân, cành trị thấp khớp, đau lưng.

Liều lượng, bí quyết dùng:

Rễ: Ngày sử dụng 3 - 6g, hãm, hoặc hâm sôi trong 15 phút, phân chia 2 - 3 lần uống;

Lá tươi: ngày cần sử dụng 30 - 50g, giã đắp;

Thân, cành: ngày sử dụng 30 - 50g, sắc đẹp uống.

Cây đinh lăng

 

25. ĐƠN LÁ ĐỎ

Tên khác: Đơn đỏ, Đơn tía, Đơn phương diện trời.

Tên khoa học: Excoecaria cochichinensis Lour.

Họ: Thầu dầu (Euphorbiaceae). Cây được trồng có tác dụng thuốc, làm cảnh ở các địa phương nước ta.

Bộ phận dùng: Rễ, vỏ thân, lá.

Công năng, chủ trị: Thanh nhiệt độ giải độc, hoạt huyết, bớt đau, lợi tiểu. Trị cảm sốt, đau và nhức xương khớp, khiếp nguyệt không đều, áp xe vú, dị ứng, nhọt nhọt, lở ngứa, tiêu chảy lâu ngày.

Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày dùng 6 - 12g, dung nhan uống.

 

26. DỪA CẠN

Tên khác: Hải Đằng, Dương giác, ngôi trường xuân hoa

Tên khoa học: Catharanthus roseus (L.) G. Don

Họ: Trúc đào (Apocynaceae).

Bộ phận dùng: Thân, lá, rễ

Công năng, chủ trị: Hoạt huyết, bình can, tiêu thũng, giải độc, an thần. Chữa trị tăng máu áp, khiếp nguyệt ko đều, lỵ, túng bấn tiểu.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng 8 - 12g, sắc đẹp uống.

Kiêng kỵ: Phụ đàn bà có thai không được dùng.

 

27. GAI

Tên khác: Gai làm cho bánh, gai tuyết, trư ma.

Tên khoa học: Boehmeria nivea (L.) Gaudich.

Họ: Gai (Urticaceae)

Bộ phận dùng: Rễ, lá

Công năng, công ty trị: Rễ có chức năng chỉ huyết, an thai, thanh nhiệt, giải độc. Chữa động thai, ra máu dọa sẩy, tè đục, tiểu ra máu. Lá có chức năng lương huyết, chỉ huyết, cần sử dụng trị rã máu, làm lành vệt thương.

Liều lượng, cách dùng: Rễ: Ngày cần sử dụng 6 - 20g (tươi) tuyệt 8 - 12g (khô), đun sôi với 400ml nước đến lúc còn lại 100 ml, uống 1 lần trong ngày. Lá: dùng xung quanh lượng vừa đủ, giã đắp vào dấu thương.

 

28. GỪNG

Tên khác: Khương

Tên khoa học: Zingiber officinale Rosc.

Họ: Gừng (Zingiberaceae)

Bộ phận dùng: Thân rễ (củ)

Công năng, công ty trị: Gừng thô (Can khương) Ôn trung, trục hàn, hồi dương, thông mạch. Gừng tươi chữa trị cảm mạo phong hàn, nhức đầu, ngạt mũi, ho bao gồm đờm, ói mửa, bụng đầy trướng, kích mê say tiêu hóa, sát trùng, hành thủy, giải độc ngứa ngáy do bán hạ, cua, cá. Bào khương trị đau bụng, rét mướt bụng, đi ngoài. Gừng khô với tiêu khương (gừng nướng) chữa đau bụng bởi lạnh, bụng đầy trướng không tiêu, thổ tả, thuộc cấp giá lạnh, mạch nhỏ, đàm ẩm, ho suyễn với thấp khớp. Thán khương hay được sử dụng chỉ huyết.

Liều lượng, cách dùng: Gừng tươi, Bào khương: Ngày cần sử dụng 4 - 8g, dung nhan uống; Gừng khô với Tiêu khương: Ngày sử dụng 4 - 20g, sử dụng dạng thuốc sắc đẹp hoặc hoàn tán; Thán khương: Ngày cần sử dụng 4 - 8g, dung nhan uống.

 

29. HẠ KHÔ THẢO

Tên khoa học: Prunella vulgaris L.

Họ: Bạc hà (Lamiaceae).

Bộ phận dùng: Cụm quả vẫn phơi tốt sấy khô.

Công năng, chủ trị: Thanh sức nóng giáng hỏa, minh mục, tán kết, tiêu sưng. Chữa lao hạch, bướu cổ, áp xe vú, nhức mắt, viêm tử cung, viêm gan, cao tiết áp, ngứa, hắc lào, vẩy nến.

Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày 9 - 15 g, dạng thuốc sắc.

 

30. HOẮC HƯƠNG

Tên khác: Thổ Hoắc hương, Quảng Hoắc hương

Tên khoa học: Pogostemon cablin (Blanco) Benth.

Họ: Bạc hà (Lamiaceae).

Bộ phận dùng: Lá phơi tốt sấy khô

Công năng, chủ trị: Giải thử, hóa thấp, chỉ nôn. Trị cảm mạo, nhức đầu, đau mình mẩy, sổ mũi, sôi bụng tiêu chảy, nhà hàng siêu thị không tiêu vào mùa hè.

 

31. HÚNG CHANH

Tên khác: Dương tử tô, rau thơm lông.

Tên khoa học: Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng.

Họ: Bạc hà (Lamiaceae).

Bộ phận dùng: Lá tươi hoặc dùng phần trên mặt đất chứa lấy tinh dầu.

Công năng, nhà trị: Ổn phế, trừ đàm, tân ôn giải biểu, giải độc. Chữa trị cảm cúm, sốt lạnh về chiều, chữa trị ho, viêm họng, khan tiếng, chữa trị thổ huyết, chảy máu cam, táo bón. Dùng không tính giã đắp lên gần như vết vì rết với bọ cạp cắn.

 

32. HƯƠNG NHU TÍA

Tên khác: É tía

Tên khoa học: Ocimum tenuiflorum L.

Họ: Bạc hà (Lamiaceae)

Bộ phận dùng: Bộ phận xung quanh đất

Công năng, nhà trị: Phát hãn, thanh thử, tán thấp, hành thủy, bớt đau. Chữa trị sốt cao, say nắng, nhức đầu, đau bụng, đi ngoài, nôn mửa, phù thũng.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng: 6 - 12g, dung nhan hoặc hãm uống. Có thể dùng hương nhu trắng để nắm thế.

 

33. HUYẾT DỤ

Tên khoa học: Cordyline fruticosa (L.) Goepp.

Họ: họ ngày tiết giác (Dracaenaceae)

Bộ phận dùng: Lá tươi hoặc khô.

Công năng, nhà trị: Thanh nhiệt, chũm máu, rã huyết, giảm đau. Trị rong huyết, băng huyết, đái ra máu, nóng xuất huyết. Lá chữa vết thương.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng: 8 - 16g, nhan sắc uống.

 

34. HY THIÊM

Tên khác: Cỏ đĩ, Cây cứt lợn, Hy tiên.

Tên khoa học: Siegesbeckia orientalis L.

Họ: Cúc (Asteraceae).

Bộ phận dùng: Phần trên mặt đất

Công năng, công ty trị: Trừ phong thấp, thanh nhiệt, giải độc. Trị đau lưng, mỏi gối, nhức xương khớp, thủ túc tê buốt, nhọt nhọt.

Xem thêm: Hướng Dẫn Cách Lấy Lại Mật Khẩu Bắn Tiền Mobifone Đơn Giản, Cách Lấy Lại Và Đổi Mật Khẩu Chuyển Tiền Viettel

Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày dùng: 9 - 12g, dung nhan uống.

 

35. ÍCH MẪU

Tên khác: Cây chói đèn, sung uý

Tên khoa học: Leonurus japonicus Houtt

Họ: Bạc hà (Lamiaceae)

Bộ phận dùng: Bộ phận xung quanh đất

Công năng, công ty trị: Hoạt huyết, điều kinh, khứ ứ, tiêu thũng. Chữa rối loạn kinh nguyệt, kinh bế, đau bụng kinh, khí lỗi bạch đới, rong kinh, rong huyết, thiếu nữ sau đẻ máu hôi không ra hết.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng: thân lá 6 - 12g, hạt: 4 - 9g, nhan sắc uống.

 

36. KÉ ĐẦU NGỰA

Tên khác: Thương nhĩ

Tên khoa học: Xanthium strumarium L.

Họ: Cúc (Asteraceae)

Bộ phận dùng: Quả già

Công năng, công ty trị: Tiêu độc, tiếp giáp trùng, tán phong thông khiếu, trừ thấp. Trị phong hàn, đau đầu, thuộc cấp co rút, nhức khớp, mũi rã nước hôi, mi đay, lở ngứa, tràng nhạc, nhọt nhọt, mẩn ngứa.

Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày sử dụng 6 - 12g, sắc uống.

 

37. KHỔ SÂM mang đến LÁ

Tên khác: Khổ sâm Bắc bộ, cù đèn, teo chạy đón (Thái)

Tên khoa học: Croton tonkinensis Gagnep.

Họ: Thầu dầu (Euphorbiaceae).

Bộ phận dùng: Lá với cành thu hái lúc cây đang sẵn có hoa, phơi khô.

Công năng, chủ trị: Thanh nhiệt, giải độc, gần kề trùng. Chữa trị viêm loét dạ dày, hấp thụ kém, mụn nhọt, lở loét kế bên da, viêm mũi.

Liều lượng, cách dùng: Ngày sử dụng 15 - 20g, dung nhan uống. Dùng ngoài lấy nước sắc để rửa, chữa mụn nhọt, lở ngứa.

 

38. KIM NGÂN

Tên khác: Dây nhẫn đông, chừa giang khằn (Thái), boóc kim ngằn (Tày)

Tên khoa học: Lonicera japonica Thunb.

Họ: Kim ngân (Caprifoliaceae)

Bộ phận dùng: Thân, lá, hoa

Công năng, công ty trị: Thanh nhiệt giải độc, tán phong nhiệt. Trị mụn nhọt, mề đay, lở ngứa, sức nóng độc ban sởi, dị ứng, lỵ, cảm mạo phong nhiệt, ho vì phế nhiệt, viêm xoang dị ứng.

Liều lượng, phương pháp dùng: Kim ngân được sử dụng riêng tuyệt phối hợp với nhiều vị dung dịch khác. Ngày cần sử dụng 4 - 6g (hoa) hay 15 - 30g (cành, lá), cần sử dụng dưới dạng thuốc sắc uống, thuốc hãm hoặc hoàn tán.

 

39. KIM TIỀN THẢO

Tên khác: Đồng chi phí lông, mắt trâu, vảy rồng

Tên khoa học: Desmodium styracifolium (Osbeck) Merr.

Họ: Đậu (Fabaceae)

Bộ phận dùng: Bộ phận cùng bề mặt đất

Công năng, nhà trị: Thanh nhiệt, trừ thấp, lợi tiểu, thông lâm. Chữa trị sỏi con đường tiết niệu, đái buốt, viêm gan kim cương da, phù thũng.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày sử dụng 15 - 30g, sắc uống.

 

40. Ghê GIỚI

Tên khác: Khương giới, giả tô, nhả nát hom (Thái)

Tên khoa học: Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyland.

Họ: Bạc hà (Lamiaceae)

Bộ phận dùng: Bộ phận xung quanh đất (ngọn sở hữu hoa)

Công năng, nhà trị: Giải biểu, quần thể phong, chỉ ngứa. Chữa cảm mạo, sốt, nhức đầu, hoa mắt, viêm họng, ngứa, phong trúng kinh lạc.

Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày cần sử dụng 6 - 12g (dạng khô), sắc hoặc hãm uống. Khi sao đen được dùng chữa băng huyết, rong kinh, thổ huyết, chảy máu cam, đại tiện ra máu, ngày dùng: 6 - 12g, nhan sắc hoặc hãm uống.

 

41. LÁ LỐT

Tên khác: Tất bát

Tên khoa học: Piper lolot C. DC.

Họ: Hồ tiêu (Piperaceae)

Bộ phận dùng: Dùng toàn cây

Công năng, công ty trị: Ôn trung, tán hàn, hạ khí, chỉ thống, trừ phong thấp, khiếu nại vị, tiêu thực, chỉ ẩu. Chữa bệnh phong thấp, phải chăng khớp mạn, đau lưng, nhức khớp, đau và nhức xương, thủ công tê bại, rối loạn tiêu hóa, nôn ói đầy hơi, trướng bụng, tiêu chảy, đau đầu, đau nhức răng, tung nước mũi hôi, ra những giọt mồ hôi chân tay.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày cần sử dụng 8 - 12g (khô) hay 15 - 30g (tươi), sắc uống, phân tách 2 -3 lần.

 

42. MÃ ĐỀ

Tên khác: Xa tiền, bông mã đề

Tên khoa học: Plantago major L.

Họ: Mã đề (Plantaginaceae)

Bộ phận dùng: lá, hạt

Công năng, nhà trị: Thanh thấp nhiệt, lợi tiểu, thông lâm, chỉ huyết. Chữa trị ho thọ ngày, viêm khí quản, viêm thận cùng bàng quang, đau dạ dầy, túng bấn tiểu tiện, vệ sinh ra máu hoặc ra sỏi tiết niệu, phù thũng, chảy máu cam. Dùng quanh đó lá mã đề có chức năng làm mụn nhọt giường vỡ, mau lành.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày cần sử dụng 10 - 20g (toàn cây) hay 6 - 12g (hạt), sắc uống. Dùng kế bên lấy lá mã đề lượng vừa đủ, băm nát đắp vào nơi tất cả mụn.

 

43. MẠCH MÔN

Tên khác: Mạch môn đông, mạch đông, tóc tiên, cỏ lan

Tên khoa học: Ophiopogon japonicus (L.f) Ker-Gawl.

Họ: Mạch môn (Haemodoraceae)

Bộ phận dùng: Rễ củ phơi tuyệt sấy khô.

Công năng, chủ trị: Dưỡng vị, sinh tân, nhuận phế truất thanh tâm. Trị phế nhiệt do âm hư, kho khan, ho lao, tân dịch lỗi tổn, trọng tâm phiền mất ngủ, tiêu khát, táo bị cắn dở bón.

Liều lượng, cách dùng: Ngày dùng 6 - 12g, dung nhan uống.

 

44. MẦN TƯỚI

Tên khác: Lan thảo, mùi hương thảo.

Tên khoa học: Eupatorium fortunei Turcz.

Họ: Cúc (Asteraceae)

Bộ phận dùng: Phần trên mặt đất phơi tốt sấy khô.

Công năng, nhà trị: Hoạt huyết, tán ứ, lợi thủy, tiêu thũng, gần kề trùng. Chữa kinh nguyệt không đều, phụ nữ sau sinh tiết ứ, phù thũng, nhọt nhọt, lở ngứa bên cạnh da.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng 6 - 12g, sắc uống. Dùng ngoài cả cây, băm nát đắp vào nhọt nhọt, lở ngứa.

 

45. MỎ QUẠ

Tên khác: Hoàng lồ, kim cương lồ, Xuyên phá thạch.

Tên khoa học: Maclura cochinchinensis (Lour.) Corn.

Họ: Dâu tằm (Moraceae).

Bộ phận dùng: Lá, rễ

Công năng, công ty trị: Sát trùng, chỉ thống, chỉ ho. Chữa vết yêu thương phần mềm, ho ra máu.

Liều lượng, bí quyết dùng: Lá tươi 100 - 200g, phụ thuộc vào vết thương, quăng quật gân lá, giã nhỏ dại đắp vệt thương.

 

46. MƠ TAM THỂ

Tên khác: Mơ lông

Tên khoa học: Paederia lanuginosa Wall.

Họ: Cà phê (Rubiaceae).

Bộ phận dùng: Lá

Công năng, nhà trị: Thanh nhiệt, giải độc. Chữa lỵ trực khuẩn.

Liều lượng, bí quyết dùng: Lá tươi 30 - 50g, vệ sinh sạch, thái nhỏ dại trộn cùng với trứng gà, bọc vào lá chuối lấy nướng hoặc áp chảo mang đến chín. Ngày ăn 2 - 3 lần, trong 5 - 8 ngày.

 

47. NÁNG

Tên khác: Lá náng, Náng hoa trắng

Tên khoa học: Crinum asiaticum L.

Họ: Thuỷ tiên (Amaryllidaceae).

Bộ phận dùng: Lá, thân hành.

Công năng, chủ trị: Hoạt huyết, giảm đau. Trị sưng, tụ máu, bong gân, không đúng khớp vì chưng ngã, trị thấp khớp, nhức mỏi.

Liều lượng, giải pháp dùng: Lá náng hơ nóng đắp vào vị trí tụ máu, bong gân, sưng tấy.

 

48. NGẢI CỨU

Tên khác: Thuốc cứu, ngải diệp, nhả ngải (Tày), vượt sú (H’mông), teo linh li (Thái)

Tên khoa học: Artemisia vulgaris L.

Họ: Cúc (Asteraceae).

Bộ phận dùng: Bộ phận trên mặt đất

Công năng, nhà trị: Chỉ huyết, trừ hàn thấp, điều kinh, an thai. Trị phong thấp, kinh nguyệt ko đều, băng kinh, rong huyết, khí hư, bạch đới.

Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày dùng: 6 - 12g, dung nhan hoặc hãm uống. Không tính ra, còn sử dụng làm ngải nhung để làm thuốc cứu.

 

 

49. NGHỆ

Tên khác: Nghệ vàng, Khương hoàng, co hem, teo khản mỉn (Thái)

Tên khoa học: Curcuma longa L.

Họ: Gừng (Zingiberaceae)

Bộ phận dùng: Thân rễ (củ)

Công năng, công ty trị: Khương hoàng (củ cái) có tác dụng hành khí, phá huyết, thông kinh, chỉ thống, sinh cơ. Trị kinh nguyệt không đều, bế kinh, ứ đọng máu, vùng ngực bụng trướng đau tức, đau mạng sườn, sau khi đẻ tiết xấu không ra, kết hòn đau bụng, viêm loét dạ dày, vết thương lâu ngay tức khắc miệng; Uất kim (củ nhánh) có tính năng hành khí giải uất, hành máu phá ứ, chỉ huyết, lợi mật. Trị thổ huyết, ra tiết cam, tiểu ra máu, huyết ứ, phí a bên sườn đau, viêm gan, hoàng đảm, xơ gan.

Liều lượng, giải pháp dùng: Khương hoàng ngày dùng 6 - 12g (dạng thuốc sắc đẹp hoặc bột), chia 2 - 3 lần; Uất kim ngày sử dụng 2 - 10g (dạng thuốc bột), chia 2 - 3 lần. Nghệ tươi giã nhỏ tuổi vắt rước nước sứt vào nhọt nhọt, viêm tấy lở loét ngoại trừ da, quẹt lên những mụn bắt đầu khỏi giúp giường lên domain authority non làm cho mờ sẹo.

 

50. NGŨ GIA BÌ CHÂN CHIM

Tên khác: Cây chân chim, Cây đáng, Cây lằng, Sâm non

Tên khoa học: Schefflera heptaphylla (L.) Frodin

Họ: Ngũ gia (Araliaceae).

Bộ phận dùng: Vỏ thân

Công năng, chủ trị: Khu phong, trừ thấp, khỏe mạnh gân cốt. Trị đau lưng, đau xương vì hàn thấp.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng 10 - 20g, dung nhan uống.

 

51. NHÂN TRẦN

Tên khác: Chè cát, trà nội, con đường hương

Tên khoa học: Adenosma caeruleum R. Br.

Họ: Hoa mõm chó (Scrophulariaceae)

Bộ phận dùng: Bộ phận trên mặt đất

Công năng, chủ trị: Thanh nhiệt, lợi thấp, thoái hoàng. Chữa viêm gan, viêm gan virus, viêm túi mật, kim cương da, nóng nóng, đi tiểu không thông, thiếu nữ sau đẻ hèn ăn.

Liều lượng, cách dùng: Ngày cần sử dụng 10 - 15g, dung nhan uống.

 

52. NHÓT

Tên khác: Cây lót, hồi đồi tử

Tên khoa học: Elaeagnus latifolia L.

Họ: Nhót Eleaegnceae.

Bộ phận dùng: Lá, quả, rễ

Công năng, chủ trị: Chỉ khát, bình suyễn, chỉ tả. Chữa trị hen suyễn, lỵ trực khuẩn và tiêu chảy.

Liều lượng, bí quyết dùng: Lá tươi đôi mươi - 30g hoặc lá khô 6 - 12g, thái nhỏ sao vàng, nhan sắc với 400ml nước còn 100ml chia 2 lần uống trong ngày. Rễ đun nấu nước tắm mụn nhọt.

 

53. CÂY ỔI

Tên khác: Ủi, phan thạch lựu.

Tên khoa học: Psidium guajava L.

Họ: Sim Myrtaceae.

Bộ phận dùng: Lá, quả

Công năng, nhà trị: Sáp trường, chỉ tả. Chữa tiêu chảy.

Liều lượng, giải pháp dùng: Dùng quả xanh nhai, nuốt nước nhả bã, ngày sử dụng 15 - 20g búp non tuyệt lá non, nhan sắc uống.

 

54. PHÈN ĐEN

Tên khác: Nỗ, sinh sản phan diệp.

Tên khoa học: Phyllanthus reticulatus Poir.

Họ: Thầu dầu - Euphorbiaceae

Bộ phận dùng: Lá, vỏ thân cây

Công năng, chủ trị: Sáp trường, chỉ tả. Trị tiêu chảy.

Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày dùng 15 - 20g búp non xuất xắc lá non, sắc uống.

 

55. QUÝT

Tên khác: Quýt xiêm, quất thực

Tên khoa học: Citrus reticulata Blanco

Họ: Cam (Rutaceae)

Bộ phận dùng: Lá, vỏ, quả, hạt

Công năng, nhà trị: Trần phân bì có tính năng hành khí, apple thấp, hóa đờm. Chữa ăn uống không tiêu, nhức bụng, ói mửa, ho tức ngực, những đờm. Thanh suy bì (vỏ trái còn xanh) có tính năng sơ can, phá khí, tán kết, tiêu đờm. Chữa ngực sườn đau tức. Phân tử quýt (quất hạch) có chức năng hành khí, tán kết, chỉ thống. Trị sa ruột, bìu sưng đau, nhức lưng, viêm tuyến vú. Lá quýt (quất diệp) có chức năng sơ can, hành khí, hóa đờm. Chữa trị ngực đau tức, ho, sưng vú.

Liều lượng, cách dùng: Trần bì ngày dùng 4 - 12g, dạng nhan sắc hoặc tán; Thanh suy bì ngày sử dụng 3 - 9g. Phân tử quýt ngày dùng: 3 - 9g; lá quýt ngày cần sử dụng 10 - đôi mươi lá, nhan sắc uống.

 

56. Rau MÁ

Tên khác: Liên tiền thảo

Tên khoa học: Centella asiatica (L.) Urban

Họ: Hoa tán (Apiaceae)

Bộ phận dùng: Cả cây

Công năng, công ty trị: Thanh nhiệt trừ thấp, giải độc, tiêu viêm. Chữa trị sốt, nhọt nhọt, kim cương da, thổ huyết, bị ra máu cam, táo apple bón, ho, vệ sinh rắt buốt.

Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày dùng: 30 - 40g (tươi), vò nát, rứa lấy nước hoặc dạng khô sắc uống. Có thể dùng phối phù hợp với cỏ nhọ nồi có công dụng cầm máu.

 

57. RÂU MÈO

Tên khác: Cây Bông bạc

Tên khoa học: Orthosiphon spiralis (Lour.) Merr.

Họ: Hoa môi - Lamiaceae.

Bộ phận dùng: Phần cùng bề mặt đất.

Công năng, nhà trị: Thanh lợi rẻ nhiệt, lợi tiểu. Trị viêm thận, viêm bàng quang, sỏi thận, viêm gan.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày sử dụng 5 - 6g, dạng thuốc sắc.

 

58. Rau củ SAM

Tên khác: Mã xỉ hiện.

Tên khoa học: Portulaca oleracea L.

Họ: Rau sam (Portulacaceae).

Bộ phận dùng: Phần cùng bề mặt đất

Công năng, công ty trị: Thanh nhiệt giải độc, chỉ lỵ. Chữa mụn nhọt, nước ăn chân, kiết lỵ, đái buốt, tè ra máu.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng: 9 - 12g, dạng sắc. Dùng xung quanh 30 - 60g tươi, giã đắp vào khu vực bị bệnh.

 

59. SẢ

Tên khoa học: Cymbopogon spp.

Họ: Lúa (Poaceae).

Bộ phận dùng: Thân rễ và lá

Công năng, nhà trị: Phát hãn, lợi tiểu, hạ khí, tiêu đờm. Chữa trị cảm sốt, đau bụng, đầy hơi, trướng bụng, mửa mửa, ho các đờm.

Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày dùng: 6 - 9g (rễ), dạng hãm, sắc.

 

60. SÀI ĐẤT

Tên khác: Cúc nháp, ngổ núi, tân sa

Tên khoa học: Wedelia chinensis (Osbeck) Merr.

Họ: Cúc (Asteraceae).

Bộ phận dùng: Bộ phận xung quanh đất

Công năng, chủ trị: Thanh sức nóng giải độc, tiêu viêm. Chữa trị viêm tấy, mụn nhọt, nhiễm trùng, chốc đầu, lở ngứa, dị ứng.

Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày sử dụng 50 -100g (tươi), giã nát, hòa thêm nước gạn uống, buồn bực đắp vào khu vực sưng tấy. Sử dụng dạng khô: đôi mươi - 40g, sắc đẹp với 400ml nước hâm sôi còn 100ml, uống có tác dụng 2-3 lần trong ngày. Trẻ nhỏ tùy tuổi, uống 1/3 - một nửa liều tín đồ lớn.

 

61. SẮN DÂY

Tên khác: Cát căn

Tên khoa học: Pueraria montana (Lour.) Merr. Var. chinensis (Ohwi) Maesen

Họ: Đậu (Fabaceae)

Bộ phận dùng: Rễ củ. Cạo vỏ phơi thô hoặc sấy khô.

Công năng, nhà trị: Giải cơ, thoái nhiệt, sinh tân, chỉ khát, thấu chẩn, chỉ tả. Chữa trị cảm sốt phong nhiệt, cổ gáy cứng đau, sởi, thủy đậu, ban chẩn mọc không đều, kiết lỵ tất nhiên sốt, khát nước.

Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày 9 - 15g, dạng sắc.

 

62. SIM

Tên khác: Hồng sim, Đào kim nương.

Tên khoa học: Rhodomyrtus tomentosa (Ait.) Hassk.

Họ: Sim (Myrtaceae)

Bộ phận dùng: Búp non, lá, nụ hoa, quả chín.

Công năng, chủ trị: Chỉ huyết, lợi thấp, chỉ tả, giải độc. Chữa đau bụng, tiêu chảy, lỵ trực khuẩn.

Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày dùng 8 - 16g, thái nhỏ, sắc với 200ml nước còn 50ml, chia gấp đôi uống trong ngày. Dùng xung quanh sắc lá, rửa dấu thương.

 

63. THIÊN MÔN ĐÔNG

Tên khác: Thiên môn, Thiên đông, Tóc tiên leo.

Tên khoa học: Asparagus cochinchinensis (Lour.) Merr.

Họ: Thiên môn đông (Asparagaceae).

Bộ phận dùng: Rễ củ. Đồ chín, vứt vỏ, rút lõi, phơi thô hoặc sấy khô.

Công năng, công ty trị: Tư âm, sinh tân, nhuận táo, thanh phế, hóa đàm. Trị ho, sốt bởi vì phế nhiệt, tân dịch hao tổn, táo bị cắn bón.

Liều lượng, cách dùng: Ngày sử dụng 6 - 12g, sắc đẹp uống.

 

64. TÍA TÔ

Tên khoa học: Perilla frutescens (L.) Britt.

Họ: Bạc hà (Lamiaceae).

Bộ phận dùng: Lá, phân tử chín, cành phơi khô, hoặc sấy khô.

Công năng, công ty trị: Hành khí, khoan trung, chỉ thống, an thai. Trị khí uất vùng ngực, ngực sườn đày tức, thượng vị đau, ợ hơi, ói mửa. Lá cùng cành tía tô chữa động thai. Phân tử tía tô (tô tử) giảm ho trừ đàm.

Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày cần sử dụng 5 - 9g, nhan sắc uống.

 

65. TRẮC BÁCH DIỆP

Tên khác: Trắc bá, bá tử, teo tổng péc (Thái)

Tên khoa học: Platycladus oreintalis (L.) Franco

Họ: Hoàng lũ (Cupressaceae)

Bộ phận dùng: Lá, nhân hạt (bá tử nhân)

Công năng, công ty trị: Lá sao cháy có tác dụng lương huyết, núm máu, trừ thấp nhiệt. Chữa trị ho ra máu, đại tiểu tiện ra máu, chảy máu cam, rong kinh, rong huyết. Phân tử trắc bách diệp (Bá tử nhân) có tính năng bổ tâm, định thần, chỉ hãn, nhuận táo, thông tiện. Chữa trị hồi hộp, mất ngủ, xuất xắc quên, bạn yếu âm hư.

Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày dùng 6 - 12g (lá), Bá tử nhân ngày dùng 4 - 12g. Trắc bách diệp sao cháy ngày cần sử dụng 10 - 20g, dung nhan uống.

 

66. TRINH NỮ HOÀNG CUNG

Tên khác: Tỏi lơi lá rộng.

Tên khoa học: Crinum latifolium L.

Họ: Thuỷ tiên (Amaryllidaceae).

Bộ phận dùng: Lá

Công năng, công ty trị: Tiêu ung, bài xích nùng. Cung cấp chữa ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư con đường tiền liệt.

Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày cần sử dụng 3 - 5g, sao vàng, dung nhan uống.

 

67. XẠ CAN

Tên khác: Rẻ quạt, lưỡi đòng

Tên khoa học: Belamcanda chinensis (L.) DC.

Họ: La dơn (Iridaceae)

Bộ phận dùng: Thân rễ, lá

Công năng, công ty trị: Thanh nhiệt giải độc, hóa đàm bình suyễn. Chữa trị viêm họng, viêm amydal bao gồm mủ, ho những đờm, khan tiếng, viêm tắc tuyến đường vú, tắc tia sữa.

Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày dùng 3 - 6g (dạng khô), dung nhan uống; 10 - 20g (thân rễ tươi) tươi rửa sạch, nhúng qua nước sôi, xay nhuyễn cho vài phân tử muối, núm lấy nước ngậm với nuốt dần, buồn bực hơ rét đắp vào cổ.

 

68. XÍCH ĐỒNG NAM

Tên khác: Mò hoa đỏ, lẹo cái

Tên khoa học: Clerodendrum japonicum (Thunb.) Sweet

Họ: Cỏ roi chiến mã - Verbenaceae.

Bộ phận dùng: Toàn thân phơi hoặc sấy khô, có thể dùng tươi.

Công năng, chủ trị: Hành khí, hoạt huyết, tiêu viêm, chỉ thống. Chữa khí hư, viêm cổ tử cung, khiếp nguyệt không đều, quà da, mụn lở, khớp xương nhức nhức, đau lưng.

Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày dùng 15 - 20g, sắc đẹp hoặc đun nấu cao uống. Lá tươi giã đắp hoặc ép rước nước rửa lốt thương, bỏng, mụn lở.

 

69. XUYÊN TÂM LIÊN

Tên khác: Công cộng, lãm hạch liên, khổ đảm thảo

Tên khoa học: Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees

Họ: Ô rô (Acanthaceae)

Bộ phận dùng: Bộ phận xung quanh đất

Công năng, nhà trị: Thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm, chỉ thống. Chữa trị lỵ cung cấp tính, viêm dạ dày, cảm mạo, vạc sốt, viêm họng, viêm Amydal, viêm gan virus, mụn nhọt.

Liều lượng, cách dùng: Ngày sử dụng 4 - 16g, dạng sắc, tán.

 

70. Ý DĨ

Tên khác: Bo bo, hạt cườm, cườm gạo

Tên khoa học: Coix lacryma-jobi L.

Họ: Lúa (Poaceae)

Bộ phận dùng: Hạt

Công năng, chủ trị: Kiện tỳ, xẻ phế, thanh nhiệt, thẩm thấp. Chữa phù thũng, cước khí, ỉa chảy bởi tỳ hư, phong thấp lâu ngày không khỏi, gân cơ co quắp cực nhọc vận động.

Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày sử dụng 8 - 30g, nhan sắc uống, thường xuyên phối hợp với các vị dung dịch khác.